Se noutra entrada falamos de tres
castelos esquecidos, marxinados e con estado ruinoso no interior galego, desta vez
falaremos doutros tres en terras máis o sur, os cales xiran o redor das antigas
pertenzas de Celanova e seu importantísimo mosteiro medieval de San Rosendo.
Tratase dos restos da torre de Sande, en Cartelle, o castelo de Milmanda
(Celanova) e a torre de Fornelos, o outro lado do Miño, no concello de Crecente
xa na provincia de Pontevedra.
A TORRE DE SANDE
Comezaremos cos restos deste
espectacular castelo, nos situamos en terras do concello de Cartelle, e sobre
un escarpado e abrupto outeiro rochoso, a 507 m de altitude sobre o nivel do
mar, sobresaen e se alzan os restos aínda en pe da Torre de Sande.
Esta impoñente torre e o único que
fica do antigo castelo doado por Alfonso VII o mosteiro de Celanova, no século
XII. O abade do mosteiro levaba o título de “Conde de Sande”, exercendo xurisdición
das terras dos redores dende o castelo. A día de hoxe e tan abrupta súa
situación, que acceder a el non e doado, e até pode ser perigoso coa pedra
mollada pola chuvia, posto que case se debe trepar.
O CASTELO DE MILMANDA
Agora pasamos a parroquia de
Milmanda, no concello de Celanova. Este lugar ten algo peculiar, súa igrexa
parroquial, situada nun alto outeiro chamado “o Alcazar”, rodeado de antigas
casas e estreitas rúas, esta reconstruída sobre un antigo castelo.
O castelo de Milmanda, e coñecido de
antigo, posto que no século X xa é citado nun documento como posesión do
mosteiro de Celanova. No século XII, o igual que a Torre de Sande, Alfonso VII
o doa, desta vez a Sancho Eanes, para defender a recen nacida fronteira co
reino de Portugal.
No século XIV pertencía o conde de
Benavente, e no XV e derrubado polos irmandiños. Posteriormente e reconstruído
para vixiar os lindes con Portugal, sendo abandonado definitivamente no XVIII.
Foi nese tempo cando se aproveitan seus restos, para construír sobre el a
igrexa parroquial, a cal por exemplo o torreón pasou a ser a espadana.
Se un visita o lugar, sentira
rapidamente en situ un ar moi medieval, comezando polas antigas casas que suben
cara o castelo, con estreitas rúas empedradas e balcóns de estructura do
medievo.
A TORRE DE FORNELOS
Por último cruzamos o Miño e
cambiamos de provincia, para situarnos no concello de Crecente, onde cunha
historia moi similar os outros dous e moi preto da capital municipal, se atopan
os restos da Torre de Fornelos, rodeadas por grande viñedo.
No século XV foi destruída polos
Irmandiños, pero pouco despois Pedro Madruga de Soutomaior a volta levantar
para voltar ser protagonista de bélicas luitas feudais. Foi situada por un de
seus inimigos, o bispo de Tui, Diego de Muros, o cal chega a sitiar a fortaleza
con 400 homes que son rexeitados heroicamente por 15. Coa caída de Pedro
Madruga ante o centralismo dos reis católicos, o castelo foi doado por Sancho I
de Portugal a Dona Aldonza Vázquez de Fornelos e a Fernán Pérez de Castro, que
fundaran a Casa dos Fornelos, para posteriormente ser abandoada ate nosos días.
Dende esta publicación queremos reivindicar unha vez máis, o estado de abandono e marxinación de noso rico non, RIQUISIMO patrimonio histórico, e como muito del pasou e sigue derrumbandose ou en mans privadas, para perderse e morrer no olvido.
