Existen muitas vilas e cidades na terra galaica, no
estado ou ata na Península Ibérica consideradas históricas, condais ou
culturais, pero moi poucas na súa historia dentro de seus muros tiveran unha
corte real, ou dúas cortes reais moi antigas fai 1400 anos atrás, neste caso
Tui si pode presumir dela.
Repasemos os orixes da cidade que controlaba o paso
do río Miño-sur, antes do ano 0 xa se cree que entre o Aloia e o Miño atoparíase
o principal castro do tribo galaica dos Turonis, pertencentes a confederación
tribal dos Grovios, que tería a capital nese mesmo castro. A día de hoxe non
sabemos onde e o lugar no que se situaba este poboado, pode que debaixo da
actual Tui, ou mesmo no Aloia ou nos seus redores. Coa chegada de Roma e a
conquista, estes respetan a antiga organización tribal dos Grovios e constrúen
xunto ese antigo castro (ou sobre del) Castellum Tude, a Tui romana.
A esta nova cidade, unha das máis importantes da Gallaecia por controlar
o paso do río Miño na vía romana XIX, atribúese como a outras a fundación
heroica e mitolóxica dun heroe grego, Diomedes, fillo de Tideo (de onde di que
ben o nome de Tui).
O tema, sabemos fora do escrito, que aparecen restos
desa antiga Tui na zona de San Bartolomeu, onde incluso puido estar o foro e
centro, dando a hipótese que se extendia do río Louro cara o outeiro onde se
asenta a zona antiga, onde no alto puido perdurar un tempo o antigo castro
capital dos Grovios e Turonios.
Coas
crises imperiais do baixo imperio romano, as guerras civís e a caída da
economía o igual que a maioría das cidades da época, Tude (Tui) perdería
poboación e fortificaríase por mor das guerras civís e as xa inminentes
incursións dos pobos xermanos, trasladándose o centro de poder seguramente o
outeiro onde se atopa a actual cidade, máis facil de defender e posiblemente
sobre o antigo castro.
E a inicios do século V cando chega o pobo xermano
dos Suevos a Gallaecia, e funda o primeiro reino medieval da Europa no ano
410-411 co rei Hermerico (recordar que Roma cae no 476). Cos suevos, non todo
ía ser escuro e malo, e un exemplo e Tude, pois nese século se constitúe como diocese
cristián, sendo unha das principais cidades do reino.
Recreación hipotética da bandeira sueva segundo a última descripción desta no século XV en Lugo.
Tamén engadir que non se puido librar por completo da
violenza e hostilidades deste século, pois nos anos 445 e 446 estando reinando
o segundo rei suevo, Reckila, outro pobo xermano coñecidos como os Vándalos,
entran de sorpresa pola fos do Miño saqueando as terras de Turonio. Para resumir, o
pai de Reckila, Hermerico (o primeiro rei suevo da Gallaecia), axudara as
poucas forzas romanas existentes a expulsar da Hispania cara o norte de África a
este belicoso pobo dos Vándalos, polo que ben seguro este ataque esporádico a
Tui foi como vinganza e represalia do sucedido anos atrás, estando Reckila en
Mérida. Foi rápido pero de seguro brutal, pois a día de hoxe a herdanza do nome
“vándalo” non e casual, senón pola brutalidade deste pobo no pasado, e posible
que terras do Baixo Miño, Louriña, O Condado e o Miño portugués arderan, e unha
posible proba foi os restos atopados da vila romana de Angoares en Ponteareas,
os cales datan deste período e pareceron totalmente carbonizados dun grande
lume e destrución.
Capital
do reino con Reckimundo (459-463)
A mediados do século V, o reino dos entra nunha
profunda crise e guerras internas, o ataque visigodo no ano 456 no cal mataron
o enerxético rei Reckiario e saquearon a capital, Braga, deixa un reino orfo
dun forte poder central, polo que entre os anos 457 e 463 o reino divídese en
dous varias veces e até seis reis gobernan nese curto período.
E así que no ano 458 un nobre chamado Reckimundo
rebelase o rei Remismundo, é se nomea rei da parte sur do reino e establece súa
corte en Tude. Para a cidade este sería un tempo moi importante, pois até acuña
moeda propia a cal duraría até un século despois. E posible que o rei Reckimundo
construíse nas aforas as primeiras pedras do palacio rexio no lugar de
Monterreal, en Pazos de Reis (para que vexades que os nomes dos lugares teñen
seu sentido).
Para desgraza deste rei, Remismundo pese perder até
a capital do norte, Lugo, reaparece con reforzos visigodos e reconquista o
reino e volve centralizalo coa capital en Braga, deixando de ser Tude no ano
463 corte real.
Un ano despois a cousa inda foi a pior, pois no 464 prodúcese
a revolta dos “aunonenses” nas terras de Tude contra o rei Remismundo. Non se
sabe con certeza se foron os anteriores galaico-romanos donos das terras contra
o poder centralizador de Remismundo, ou até partidarios do anterior rei
Reckimundo, pero si sabemos que a resposta do rei non se fixo esperar, mandando
un exercito dende Braga que acabou a revolta. Conta a lenda que un dos xovenes
nobres suevos dese exercito era un tal Mondraco ou Mondrico, que para que
vexades as voltas que da a historia, quedou nestas terras e foi o fundador de
Mondariz.
Corte
real do rei visigodo Vitiza ou Witiza
Coa conquista dos Visigodos do reino suevo da
Gallaecia no ano 586, este queda baixo os reis godos que tiñan súa corte en
Toledo. Contase que Toledo era un alixo de víboras e perigaban nel a vida dos
xovenes príncipes, polo que estes eran mandados a Tude para seren criados e
educados alí, no lugar de Monterreal en Pazos de Reis, as aforas da cidade.
A finais do século VI o rei Égica manda a seu fillo,
Vitiza, facerse cargo do antigo reino dos suevos da Gallaecia, polo que este
volta restablecer a antiga corte de Tude. En torno o ano 700 Vitiza substitúe a
seu pai como rei visigodo e reinaría até o 710, e polo menos durante un tempo, Tude
pasa ser corte de todo o reino godo que se estendía dende o sur de Francia até
o norte de Africa.
No primeiro período de Vitiza en Tude, sucede un
feito importante segundo a crónica albeldense escrita muito despois no 881,
pois xunto del tamén estaba o conde Favila, que posiblemente seria o antigo
duque da Gallaecia. Segundo contan Vitiza e Favila discuten por un tema de
amores (se di que Vitiza andaba coa muller de Favila) e o futuro rei godo mata
a Favila dun bastonazo na cabeza.
Rapidamente os achegados o finado escapan co
fillo deste, un neno chamado Paio ou Pelayo a terras do norte, por mor de
represalias contra el por parte de Vitiza. Ese neno no futuro sería o famoso
Don Pelayo, que rebelase o poder conquistador dos musulmáns e pasa ser o
caudillo ou pequeno rei da resistenza contra eles, co seu centro de poder en
Cangas de Onís, Asturias, sendo posiblemente tamén fillo de Tui nacendo en
esta. Dicir que a tradición xermana era por o nome do avó o fillo primoxénito,
e sabedes que nome púxolle Pelayo o seu fillo? Favila, que reinaría dous anos
en Cangas de Onís.
Unha
posible visión de Tui en tempos dos suevos e visigodos
Por último imaxina como sería hipoteticamente a Tude
ou Tui deste período antes da caída do reino visigodo e a chegada do poder musulmán.
Posiblemente estaría emprazada no mesmo lugar actual, cun tempo relixioso
destacado que sería o centro do poder da diocese e bispado. O outro lado do
Miño, e posible que existira outro pequeno núcleo na zona de Valença
controlando o paso a outra ribeira da vía XIX, e xunto ambas, o porto ribeireño.
Nas aforas fora das murallas, no lugar de Monterreal en Pazos de Reis, o centro
de poder político da zona, que controlaría o sur da provincia de Pontevedra e
parte do norte de Portugal, sendo un referente no mundo desa época.
Por último entre a cidade e o a desembocadura do río
Louro, parte das ruínas da antiga primeira cidade romana.
Posible plano da Tui romana, a cal se trasladaría en período suevo o antigo emprazamento castrexo de Campillum Tyde, máis facil de defender, onde se asenta a cidade actual.
No hay comentarios:
Publicar un comentario