MAMÍFEROS NO VAL MEDIO DO TEA

Nesta entrada de fauna, queremos facer un pequeno inventario dos mamíferos, tanto grandes como menores, que temos visto ou cando menos, existen datos de súa presenza nos últimos anos.

A área xeográfica sobre a que recollemos os datos, ben sendo o concello de Ponteareas, dende a ribeira do Tea, ate as serras que rodean o seu val, a do Galleiro e Montes da Picaraña. Tratase dunha zona peri-urbán satélite da cidade de Vigo, moi poboada maiormente por aldeas grandes dispersas polo val e muita infraestrutura viaria, nestes espazos urbáns e rurais tamén son abundantes as veigas e terreos de cultivo, a maioría en estado de abandono. O mesmo tempo existe un sotobosque de ribeira bastante ben conservado no Tea e seus afluentes menores. Nas zonas altas dos outeiros, chas elevados e as serras, dominan as repoboacións forestais, maioritariamente de eucalipto e piñeiro.

Nos últimos anos esta zona en concreto, sufriu o igual que a maioría da terra galaica, un forte incremento de destrución e contaminación, repoboacións forestais e humanización dos espazos naturais, incluído o propio río Tea, o cal esta protexido pola Rede Natura 2000. Mesmo así, sorprendentemente, parte da fauna resiste e se vai adaptando a un cambio forzado. Todas as fotos son da zona que describimos anteriormente.

Cabalo de monte galego (Equus caballus) Tamén chamado cabalo de “pura raza galega”, cabalo de pequeno tamaño e grande resistenza física, seos cores soen ir de castaño a negro, como nativo esta totalmente adaptado a nosa terra e súa xeografía accidentada. Na Serra do Galleiro seguen existindo varias manadas desta equino, os cales teñen dono. Tamén actualmente na serra, existe a existenza de cachenas, pero a difenza do cabalo monte, non son orixinarias do lugar.

Coello de Monte (Oryctolagus cuniculus) Orixinado da Península Ibérica, cada vez máis difícil velos en estado salvaxe, tamén é afectado por epidemias que reducen gravemente súas poboacións. Soen habitar nesta zona tanto en lugares rurais como boscosos e montañosos.

Corzo ou cabra (Capreolus capreolus) É o cérvido destas terras, moi discreto pero soe deixarse ver polas noitiñas ou mañás temperáns. Nos últimos anos por mor da humanización da ribeira do Tea, deixouse case de ver polo sotobosque de ribeira, pero inda abunda nas zonas de outeiro e montes máis altos. Totalmente herbívoros, e común velos en parellas ou as veces tamén solitarios, tamén en ocasións se poden ver coas crías.

 Denociña ou Donicela (Mustela nivales) Un dos depredares máis abundantes e pequenos da terra galega, inda que súa poboación semella abundante, é moi discreta a hora de verse. Pode verse nas zonas agrícolas. 

Esquío (Sciurus vulgaris) Era máis doado velos fai décadas atrás saltar polas arbores, fai anos practicamente desaparecera da zona, pero nos últimos anos semella que súa poboación cando menos aumentou un pouco. Gusta das zonas de piñeiro, para saber se unha piña a comeu un rato ou un esquío, dicir que o primeiro a come enteira deixando só o pau base do medio, mentres que o esquío, como o colle coas mans, deixa os vértices enteiros. Grazas a isto, sabemos que inda temos esquíos nesta zona.

Lontra (Lutra lutra) O máis emblemático mamífero do Tea, tras o declive da poboación dos aguaneiróns (rato de río). Por épocas pode verse con facilidade no río, como nos meses de setembro e outubro. Realmente é unha pequena mostra da calidade das augas, por iso e máis doada de ver de Ponteareas río arriba. Ultimamente ate foi vítima de atropelos, de seguro por subir por regatos secundarios, vendo as zonas accidentadas.

Morcego (Corynorhinus townsendii) Único mamífero voador da zona, inda que súa poboación foi maior, inda se pode ver con facilidade nas noites, sobre todo nas zonas rurais.

Ourizo Cacheiro (Erinaceus europaeus) Abondoso por norma xeral, moi común velo nas hortas. Seu peor a día de hoxe son as estradas, pois tamén é moi común velos atropelados. 

Porco Bravo ou xabaril (Sus scrofa) A día de hoxe abondoso, duro, corredor e come practicamente de todo. Ultimamente e máis doado velos pola noite, pero tamén se pode ver polo día, pero normalmente tirando máis o mecer ou tardiña. Súa presenza esta practicamente en todos os hábitats.

Raposa (Vulpes vulpes) A día de hoxe abondoso, un dos emblemas de nosas fragas, nocturno, fino e áxil, é un gran predador. Moi sociable e se achega con facilidade as zonas de casas, tamén se pode ver polo día. Atopase en todo tipo de hábitats.

Rato de Campo (Apodemus sylvaticus) Moi abundante en todos os terreos, ten un grande potencial reprodutor, o cal e contrarrestado pola grande cantidade de depredadores que ten.

Teixugo ou Porco Teixo (Meles meles) De aparenza tirando a pequena pero forte, nocturno e rutinario. O máis claro de súa notable presenza son seus buratos e tobeiras cavados, sobre todo en zonas de carballeira. E doado preto das casas do rural, seu crecemento nos últimos anos fai que sexa tamén vítima de atropelos nas estradas, como mostramos na foto. Como curiosidade tamén gusta de cavar en zonas arqueolóxicas, unha mostra nos propios castros do Tea.

Toupa ou Toupeira (Talpa occidentalis) Moi común, pódese ver en todos os hábitats, pero moi abondosa nos prados, veigas e hortas. Seus túneles soen ser longos e abondosos, é como unha pequena escavadora grazas as súas mans, é practicamente cega.   

Tourón ou furón (Mustela putorius) Antigamente máis común e abondoso, cazábase por súa pel, a día de hoxe moi escaso. É un depredador que soe roldar as ribeiras dos ríos, invadindo as tobeiras doutros animais.

Xineta ou xeneta (genetta genetta) Fermosa, nocturna e voraz depredador, nocturna e moi áxil, pode trepar arbores. Chegou a ser escasa, inda que parece que se recupera, na zona media do Tea inda é discreta, pero esta presente. Din que foi introducida na Iberia ou polos fenicios ou os musulmáns.  

Neste momentos nos faltan datos para dar evidencia da presencia doutros mamíferos que antes si había, os cales si sabemos de súa presenza noutras zonas do Tea ou bisbarras como a Paradanta. Podemos nomear así a lebre, gato do monte, aguaneirón ou o mesmo lobo, do cal non temos notizas de seu paso dende fai unha década, pero mostramos este vídeo. Tampouco sabemos a ciencia certa, da presencia neste momento de visón americano. 

COLABORA