Visita a unha das estacións de arte rupestre prehistórica menos coñecidas do
concello, os petróglifos do Charco, Padróns.
Estes atópanse nunha area, coñecida a día de hoxe
como Monte Aberto, a cal e muita máis ampla no campo de restos arqueolóxicos prehistóricos.
Antigamente era coñecida como “Alto da Arca”, o que xa nos é un indicador da
existenza de monumentos funerarios prehistóricos, máis concretamente mámoas ou
antas. E unha zona elevada en forma de lomba sobre o val directo do río Tea,
facendo de escalón cara os montes máis altos da Serra do Galleiro, e cortado
pola cara sur polo río Mouróns e pola norte polo río Maceira, ambos vertentes
no Tea.
Xusto na parte alta e máis oriental da lomba, sobre
o val do Tea e barrio de Chan da Gándara en Padróns, apareceron fai pouco polas
obras dunhas granxas as cistas funerarias que daban nome o “Alto da Arca”.
Tratase de tres cistas, e monumentos funerarios do último período do megalítismo
galaico máis sinxelas que as tradicionais antas anteriores. Xusto a elas
apareceron restos de culto nos seus redores como unha estela funeraria e signos
dun asentamento, que como as cistas parece corresponder o Bronce inicial, e
dicir xa dentro do período calcolítico
dos metais.
Pero este non sería o único asentamento descuberto
na zona, pois posiblemente algo anterior, no lugar máis o norte do Miñoto
(Ribadetea), tamén apareceron restos cerámicos dun asentamento habitacional o
ar libre. Deste modo, e coas clara probas de que unha comunidade do Neolítico
habitaba estas terras, aparecen restos de súa arte rupestre en forma de petróglifos
nos redores, tal vez os máis simbólicos e millor conservados o norte do
asentamento e necrópole antes mencionada do Alto da Arca, os petróglifos do
Monte Aberto ou Padróns. O este do asentamento do Miñoto, tamén aparece un petróglifo
moi gastado nunha pedra cunha forma amorfa, que súas poucas marcas conservadas
deixa descifrar, coñecido co nome petróglifo do Monte Aberto, o que eu chamo
Monte Aberto II.
Traballo anterior feito nos petroglifos do Monte Aberto
Pois ben, o norte do asentamento do Miñoto, e onde aparecen
os petróglifos do Charco. Dicir que seu entorno esta totalmente tapado pola
vexetación, de toxos e xestas maioritariamente, os cales tapan unha importante
superficie do Monte Aberto, baixo a cal há unha importante cantidade de laxas e
pedras graníticas, nas cales se pode apreciar restos dunha importante cantería
no pasado, así como grandes cazoletas de orixe descoñecido, as cales algunhas
por súas alteracións e situación, non semellan de total orixe natural.
Este xacemento do Charco, esta dividida en tres
estación de pedras diferenciadas onde aparecen os restos rupestres, Chanco I,
Charco II e Charco III. Dicir que son pedras graníticas de pequeno e medio
tamaño, con superficie alterada. As talladuras foron feitas adaptándose a estas
superficies baltolíticas.
No Charco I (GA 36042042) podemos ver un conxunto de
pedras xuntas, onde aparecen catro petróglifos, correspondentes a tipoloxía
clásica do val do Tea e litoral atlántico dos círculos concéntricos, sendo
algúns claros ata a terceira liña. Todos aparecer no centro con unha coviña e
ou surco de arranque. Dicir que aparece un intermedio nunha pedra pequena con
restos doutro círculo que no catalogo de patrimonio non se contempla.
O petróglifo da pedra co nome Charco II (GA
360420103) non a puiden atopar, pois a vexetación, en forma de musgo cubrían en
gran parte as pedras. Pero tamén podemos ver na ficha de patrimonio que se
trata do resto de outro círculo concéntrico claro. Tamén apreciase que arranca dunha coviña ou surco central.
O Charco III (GA 360420104), este tal vez e o que
máis me chamou a atención, pois tratase dun circulo, duns 20 cm de diámetro, o
cal no seu interior se ven claramente tres coviñas maiores e outras tantas de
menor tamaño. Fora do círculo aparecen liñas circulares e algunha coviña. O que
sorprendeu, e que ten un petróglifo case xemelgo nos recentes atopados no lugar
da Carreira, na parroquia de Pías, o outro lado do Tea, os cales son da mesma
tipoloxía de círculos concéntricos e coviñas.
Por último, dicir que de forma fortuíta me atopei
noutra pedra un novo petróglifo, o cal podemos chamar Charco IV. Tratase de
dous claros círculos, en forma concéntrica os cales o contrario que o resto dos
atopados, non ten coviña ou surco no centro. Máis abaixo pode ter restos dun
terceiro circulo.
Para rematar este pequeno recordatorio xeral,
futuros estudos falaremos da areas xeral do Monte Aberto, a cal todo parece que
nos da premisas que habitou unha comunidade no Neolítico, ata o bronce que
parece marcar o paso, de comunidades máis primitivas que habitaban nas lombas
da Serra do Galleiro, onde aparecen restos como mámoas ou asentamentos, seguramente
cunha economía máis vinculada a caza e gandería, a baixar pouco a pouco o val
do Tea tras un solo máis profundos para o desenrolo da agricultura.
Dita comunidade, vendo a gran semellanza e mesma tipoloxía,
do conxunto de petróglifos do Monte Aberto e A Carreira, en Pías, puido cruzar
o Tea e ter un habita a ambas ribeiras, ou pola contra, ser dúas comunidades
emparentadas.
Vídeo resumo no lugar.
Lugar e restos no Monte Aberto, Ribadetea-Padróns
No hay comentarios:
Publicar un comentario